Ölümsüz eser Kutadgu Bilig | DEMOKRAT MERSİN | Mersin'in Demokrat Gazetesi

 
 
 
10:21  BAŞKAN SEÇER, ‘TARSUS KARBOĞAZI ÇEVRE FESTİVALİ’NE KATILDI  10:10  GEZEGENEMİZİ KURTARMAK İSTİYORSAK DAHA SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR GELECEĞE GEÇİŞ KAÇINILMAZDIR  21:40  GAZETECI A. VAHAP ŞEHITOĞLU, KıZ KARDEŞINI KAYBETTI  21:57  MERCAN’DA BİR İLK: ‘GECE GÖZLEM ETKİNLİĞİ’  21:35  ŞEHITOĞLU, DURAK’A TAM DESTEK VERDI  10:14  HALKIN BAŞKANI SEÇER, MAZBATASINI HALKLA BİRLİKTE ALDI  10:02  MTSO, KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇALıŞTAYıNA HAZıRLANıYOR   09:59  ÇAKıR: “DEMOKRASIDE KAYBEDEN OLMAZ”  09:49  “AVUKAT İÇİN DE ADALET!”  09:37  AHMET SERKAN TUNCER, MEZITLI BELEDIYESI’NE İLK ADıMıNı ATTı  09:33  TOROSLAR’ıN YENI BAŞKANı YıLDıZ, MAZBATASıNı ALDı  09:31  BAŞKAN ABDULLAH ÖZYIĞIT, MAZBATASıNı ALDı  09:07  A.VAHAP ŞEHITOĞLU, CHP TOROSLAR BELEDIYE MECLIS ÜYELIĞI’NE SEÇILDI  22:30  ESAT ARSLAN: MOSKOVA SALDıRıSıNıN DÜŞÜNDÜRDÜKLERI  20:37  ABDURRAHMAN YıLDıZ’DAN TEŞEKKÜR MESAJı  20:34  VAHAP SEÇER, REKOR OYLA YENİDEN ‘BAŞKAN’  20:34  YENIŞEHIR YENIDEN ABDULLAH ÖZYIĞIT DEDI  10:22  ÖZBOZKURT VE YEŞILKUŞ’TAN İL EMNIYET MÜDÜRÜ KARABÖRK’E ZIYARET  10:20  KUVAYı MILLIYE RUHU FOTOĞRAFLARLA YENIDEN CANLANDıRıLDı  10:10  MTSO, KENTIN BEKLENTILERINI VAHAP SEÇER’LE PAYLAŞTı 
Ölümsüz eser Kutadgu Bilig

 

'Kutadgu Bilig'in Yusuf Has Hacib tarafından Yazılışının 950. Yıl Dönümü' Azerbaycan ve Kazakistan'ın desteğiyle 2019 UNESCO Anma ve Kutlama Yıldönümleri arasına alınmıştır. 2019 yılı ayrıca Yusuf Hacib'in doğumunun 1000. yılıdır.'


PROF. DR. H. HALUK ERDEM(*)

'Kutadgu Bilig'in Yusuf Has Hacib tarafından Yazılışının 950. Yıl Dönümü' Azerbaycan ve Kazakistan'ın desteğiyle 2019 UNESCO Anma ve Kutlama Yıldönümleri arasına alınmıştır. Kutadgu Bilig, mutluluk veren bilgi anlamına gelmektedir. Hangi bilginin mutluluk verdiğini anlatan eser başta insan, anlayış, bilgi, akıl ve adaleti uzun uzun tartışmaktadır.

Kaşgar şehrinin merkezinde bulunan Yusuf Has Hacip'in mezarı ve türbesi.


UNESCO'nun 2017 yılında gerçekleştirilen 39. Genel Konferansı'nda alınan karar gereğince "Kutadgu Bilig'in Yusuf Has Hacib tarafından Yazılışının 950. Yıl Dönümü" Azerbaycan ve Kazakistan'ın desteğiyle 2019 UNESCO Anma ve Kutlama Yıldönümleri arasına alınmıştır. 2019 yılı ayrıca Yusuf Hacib'in doğumunun 1000. yılıdır. UNESCO'nun aldığı karar Türk düşünce dünyasının en önemli yapıtlarından birini oluşturan Kutadgu Bilig'in öneminin yeniden gündeme gelmesi bakımından etkili olmuştur. Dönemin Karahanlılar hakanı Süleyman Arslan Hakan oğlu Yavgaç Uluğ Buğra Han'a sunulan yapıtın Herrat, Fergana ve Mısır olmak üzere üç nüshası vardır.

ON SEKİZ AYDA YAZDI

1019 yılında Balasagun'da (Kuz-Ordu) soylu bir aile içinde dünyaya gelen Yusuf Has Hacib, eseri Kutadgu Bilig'i on sekiz ayda yazmıştır. Kitabı dilimize çeviren Prof. Dr. Reşid Rahmeti Arat eser için şu düşünceleri ileri sürmektedir: "Yusuf'un eseri ilk bakışta doğrudan doğruya devlet teşkilatıyla ilgili görünürse de şair, eserinde deneyimin verdiği bir olgunlukla, toplumu oluşturan bireyler ile bunların toplumdaki konum ve görevlerini saptamaya daha çok yer ayırmıştır."

Eser, günümüze ve geleceğe uzanan, geçerliliğini hiç kaybetmeyecek felsefî hakikatlerle doludur. Başta felsefe olmak üzere eğitim, ahlâk, siyaset ve toplum sorunlarını, kendisinden önceki düşünce birikimiyle birlikte tartışan eser, bilgi, akıl, doğruluk, adalet, mutluluk ve anlayış gibi değerleri günümüz insanına taşımaktadır.

Bir filozof olarak da adlandırılabilecek olan Yusuf Has Hacib'i eserini dört temel kişi ve temsil ettiği değerler üzerine kurmuştur: Hükümdar olan Kün-Toğdı adalet, vezir Ay-Toldı mutluluk, vezirin oğlu Öğdülmiş akıl ve vezirin akrabası olan Odgurmış ise kanaati temsil etmektedir.

Adaleti temsil eden Kün-Toğdı eserde güneşe benzetilir. Güneş, hiçbir zaman küçülmemekte ve parlaklığını her zaman korumaktadır. Adalet de parlaklığını hiçbir zaman kaybetmemesi gereken bir değerdir. Mutluluğu temsil eden vezir Ay-Toldı aya benzetilmektedir. Ay doğarken önce çok küçük doğmakta ve zaman geçtikçe büyümekte, yükselmektedir. Tamamen büyüyüp dolunay haline gelince dünyaya ışık saçmaktadır. İnsanlar da onun aydınlığından yararlanmaktadır. Ay büyüyüp tamamlandığında yeniden parlaklığını kaybetmekte ve parlaklığı giderek azalmaktadır.

Yusuf Has Hacib'e göre mutluluk da böyledir. Sürekli aynı şekilde devam eden bir mutluluk yoktur. Mutluluk da ay gibi büyür ve zamanla küçülür. Aslında eser, mutlulukla mutluluk sandığımız durumlar arasındaki farkların görülmesi gerektiğini vurgulamak istemektedir.

Kutadgu Bilig, mutluluk veren bilgi anlamına gelmektedir. Hangi bilginin mutluluk verdiğini anlatan eser başta insan, anlayış, bilgi, akıl ve adaleti uzun uzun tartışmaktadır. Yapıtın diyalog biçiminde yazılmış olması çok önemlidir. Hakikate ulaşma yolunda karşılıklı diyalog değerlerin anlaşılmasını da sağlamaktadır. Kutadgu Bilig'in zaman ve mekân üstü geçerliliğini kaybetmeyecek hakikatler barındırması, eserin tüm yönleriyle araştırılmasını gerekli kılmaktadır.

BİLGİDEN DAHA BÜYÜK

Eserin evrensel içeriğini anlamak bakımından şu sözler oldukça anlamlıdır: "Bundan sonra şimdi insandan bahsettim; onun değeri bilgi, akıl ve anlayıştır. (...) İnsan insanlık ile adını yükseltir. (...) İşe yarayan insan da faydalı olandır. (...) İnsan hayvandan bilgiyle ayrılmıştır; bilgiden daha büyük başka ne vardır. (...) İki türlü insana insan derler; biri öğreten; biri öğrenen. (...) Ne kadar bilsen de yine ara, "bilirim" dersen, sen henüz bilgiden uzaksın; bilenler arasında sen bilgisizlerden sayılırsın. (...) Kendisini bilmeyen kendini kendinden uzaklaştırır. (...) Kendine hakim ol. (...) İnsan kırk yaşına gelir ve kendi doğasını bilmezse; nutuk sahibi olmasına rağmen o tam bir hayvandır. (...) Kendini unutma. (...) Kendini unutma sözünü her an hatırla. (...) İnsanın ismi kaldı; insanlık kayboldu; bu insanlık nereye gitti, ben de arkasından gideyim. (...) Bilgi kimya gibidir, eşya onun etrafında toplanır; akıl onun sarayıdır, bilgi içinde eşya yığılır."

TÜKENMEZ HAZİNE

Bilgiden, akıldan ve anlayıştan bu kadar çok söz eden Kutadgu Bilig'in değerini eğitim yoluyla genç kuşaklara aktarılması oldukça önem kazanmaktadır. 950 yıl önce yazılmış bu ölümsüz eseri yalnızca yöneticilere bir "öğütname" olarak da ele almak eksik olacaktır. Her kişinin kendi hayatında karşılaştığı tüm gerçekler eserde karşımıza çıkmaktadır. İnsan olmanın ve insan kalmanın nasıl gerçekleşebileceğinin içeriğine sahip bu metni düşünce başarımızın temel kaynağı olarak yeniden değerlendirmek bize düşen bir sorumluluk olarak durmaktadır.

Batı düşünce dünyasında tartışılmış pek çok konu eserde yer almaktadır. Kutadgu Bilig yalnızca dil ve edebiyatımızın zengin bir eseri olarak değil, Türk felsefesinin tükenmez hazinesi olarak da gündemimizde yerini almalıdır. Eserin yeniden anlaşılacağının umudunu da kaybetmemek gerekir.

(*) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi

Kaynakça
Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig, Çev: Prof. Dr. Reşid Rahmeti Arat, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2008.



Yorum Ekle comment Yorumlar (0)

Yapılan yorumlarda IP Bilgileriniz kayıt altına alınmaktadır..!

    YORUM BULUNMUYOR!


 
  HIZLI ARA
 
 
 
  HAVA DURUMU
 
..

Mersin Haberleri, Mersin Son Dakika, Mersin Haber, Haberler, Son Dakika, Mersin, Mersin Siyaset



 
 
ANASAYFA İLETİŞİM KÜNYE GİZLİLİK İLKELERİ

 
Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz.
demokratmersin.com © Copyright 2007-2024 Tüm hakları saklıdır. İzinsiz ve kaynak gösterilemeden yayınlanamaz, kopyalanamaz, kullanılamaz.

URA MEDYA