Mersin’in en önemli sorunu nedir derseniz sel derim. Son yıllarda ne zaman güçlü yağmur yağsa Mersin’in pek çok mahallesini, ilçelerini, tarım alanlarını su basar. İnsanların hayatlarını zindan ettiği gibi tarımsal üretimde büyük kayıplara yol açar.

Tarsus’ta yüzlerce dönüm sebze ekili alan, sel suları altında. Örtü altı, sera, ayakta bir şey kalmadı. Binlerce ton sebze artık hasat edilemez hale geldi…

Mersin, 50’li yıllarda ve öncesinde yürüttüğü kentleşme politikasını terk edip arsa rantına teslim olduktan bu yana sel baskınlarını kente davet eder hale geldi.

Eskinin, kenti dağa doğru büyütme politikası, deniz kıyısı boyunca uzanan toprakların arsa niteliği kazanıp hızla değerlenmesiyle değişti, kent deniz kıyısı boyunca büyümeye başladı.

Buna bağlı olarak, denize paralel büyük caddeler açıldı. Bu caddeler başta dağdan denize ulaşmaya çalışan suyun önüne baraj olup birikmesine yol açtı.

Kent büyüdükçe, dere yataklarının üzeri kapatılıp yakın çevreleri imara açıldı. Mersin büyürken, sel suyunun yolunu kesti. Sel suyu, kendine yeni yollar aradı. Bulamayınca da yerleşim yerlerine ve tarım alanlarına birikti.

Sel suyunun bizi çok kez uyarmasına rağmen imar planlarımızda önleme dönük düzenlemeler yerine arsaları ve inşaat yoğunluğunu artırmayı seçtik. İmar planları belediye meclislerinde görüşülürken, “sel suyu nereden geçer” konusuna kafa yoran olmadı.

Bundan sonra her yağmurda, yağmurun gücüne göre kısmi veya genel sel baskınları Mersin’in il düzeyinde kaderidir.

Bundan kurtulmanın yolu var mı? Bize göre var.

Sel suyunu aktarmak için ne kadar altyapı çalışması yaparsanız yapın, yağmur suyu deşarj kanalları gelen suyu kaldırmaz. O nedenle, yağmurdan sonra suyun birikmemesi değil, ne kadar kısa sürede boşaltıldığıdır önemli olan.

Bu yüzden sel baskınlarının sorumluluğunu altyapı yetersizliğine bağlamak doğru değildir. Su birikir. Altyapınız biriken suyu kısa sürede boşaltıyorsa verimlidir.

Asıl sorunumuz, rant üzerine kurulu yapılaşmayla sel suyunun yolunu kesmemizdir.

Büyükşehir Belediyesi bu sorunu ancak korkusuzca alınacak “radikal” önlemlerle çözebilir.

Dere yataklarını yeniden açalım demiyorum. Bu hayalci bir düşünce olur.

Büyükşehir Belediyesi, DSİ ile ortak bir çalışma yapmalı. Sel sularının nereden geldiği, nerelere biriktiği tek tek belirlenmeli.  Belirlenen yerlere göre, suların rahatça akarak denizi bulacağı, dağdan denize büyük caddeler açılmalı. Bunun için gerekli kamulaştırma yapılmalı. Yıkılması gereken binalar yıkılmalı. Sel suyunun engelle karşılaşmadan denizi bulması sağlanmalı.

Çözümü pahalı hatta hayalci mi buldunuz? Bunu suyun yolunu kesmeden önce düşünecektiniz!  

Ender Erdemil,  21 Aralık 2018